سه شنبه ۱۱ آبان ۹۵ ۱۶:۴۹
همه چيز درباره علائم كم خوني شديد و خطرات آن
كم خوني فقط فقر آهن نيست بلكه عوامل بسياري در بروز اين بيماري موثر هستند كه شايد از وجود آنها بي خبر باشيم مانند اختلالات روده اي،بارداري،خونريزي و ….با مهمترين علائم كم خوني و را ههاي تشخيص و درمان كم خوني در ادامه آشنا شويد.
همه چيز درباره علائم كم خوني شديد و خطرات آن
كم خوني يا آنمي اختلال خوني شايعي است كه در آن گلبول هاي قرمز و يا هموگلوبين كافي در خون براي رساندن اكسيژن به ساير بافت هاي بدنتان وجود ندارد. كم خوني وضعيتي است كه در آن گلبول هاي قرمز قادر نيست وظيفه اكسيژن رساني به سلول ها را انجام دهد و به همين دليل است كه كم خوني با مشكلات تنفسي و احساس ضعف و خستگي همراه است
هموگلوبيني كه در گلبول هاي قرمز خون وجود دارد باعث مي شود تا اكسيژن به گلبول قرمز متصل شده و توسط مويرگ ها به بافت هاي مختلف بدن برسد. ازآنجايي كه تمام سلول هاي بدن انسان براي زنده ماندن به اكسيژن وابسته اند، كمبود آن باعث هيپوكسي شده و گسترهٔ وسيعي از مشكلات را به همراه دارد.
از عوامل ايجادكننده كم خوني مي توان به كمبودهاي تغذيه اي،خونريزي، ناهنجاري هاي ژنتيكي، بيماري هاي مزمن يا مسموميت هاي دارويي اشاره كرد. شايع ترين علت آن كم خوني ناشي از فقر آهن است كه بيشتر در زنان ديده مي شود؛ اما نوع ديگر كم خوني نشانه بيماري است كه بايد به آن توجه بيشتري كرد.
همه چيز درباره علائم كم خوني شديد و خطرات آن
تقسيم بندي رايج تر كم خوني (كاهش هموگلوبين) براساس MCV يا حجم گلبول هاي قرمز خون است به طوري كه MCV كمتر از 80 به عنوان كم خوني ميكروسيتيك، MCV در حد نرمال (100ـ80) ، كم خوني نورموسيتيك (با حجم سلولي نرمال) و MCV بالا، كم خوني ماكروسيتيك ناميده مي شوند.
همه چيز درباره علائم كم خوني شديد و خطرات آن
مهمترين علائم و نشانه هاي ابتلا به كم خوني عبارتند از:
خستگي و احساس فرسودگي،رخوت و بي حالي،ريزش مو،بي قراري و ناراحتي،تنگي نفس و يا مشكل در تنفس،تمركز ضعيف،تپش قلب،حساسيت به هواي سرد،حساسيت به هواي سرد،درد قفسه سينه،وزوز گوش ها،سردرد،تاثير بر حس چشايي،خشكي زبان،مشكل در بلعيدن غذا،سندرم پاي بي قرار، ناخن هاي خشك و پوسته پوسته و يا قاشقي
سايرعلائم سودمند عبارتند از:ميل به خوردن مواد غيرخوراكي:مانندخوردن خاك، كاغذ، موم، سبزه، ومو كه مي شود نشانه كمبود آهن باشد، با اين وجود اين حالت در كساني كه كم خوني نداشته باشند نيز ديده مي شود.
قبل از هر چيز بايد وجود يا عدم وجود كم خوني و همچنين نوع آن را تشخيص دهيد و بعد اگر لازم بود تحت نظر پزشك از مكمل ها استفاده كنيد.
همه چيز درباره علائم كم خوني شديد و خطرات آن
تشخيص كم خوني
تشخيص كم خوني معمولا با انجام تست CBC (سلول هاي كامل خون) توسط پزشكان در آزمايشگاه صورت مي گيرد. اندازه گيري 6 مولفه، تست CBC را تشكيل مي دهد كه عبارتند از:شمارش گلبول هاي قرمز خون (RBC)، هماتوكريت، هموگلوبين، شمارش گلبول هاي سفيد خون (WBC)، شمارش افتراقي خون و شمارش پلاكت ها. بعلاوه MCV (حجم متوسط گلبول هاي قرمز) نيز اغلب در CBC گزارش مي شود.
همه چيز درباره علائم كم خوني شديد و خطرات آن
چه عواملي خطر كم خوني را افزايش مي دهد؟
رژيم غذايي فاقد ويتامين هاي مورد نياز:رژيم هاي غذايي كه ميزان كمي آهن ويتامين b 12 و فوليك اسيد در آنها موجود است، خطر ابتلا به كم خوني را افزايش مي دهد.
اختلالات روده اي: ابتلا به اختلالات روده اي كه بر جذب مواد مغذي توسط بدن شما تاثير مي گذارد، مي تواند خطر ابتلاي شما به كم خوني را افزايش دهد.
قاعدگي: عموما زنان در سنين قاعدگي بيشتر از مردان و زنان يائسه دچار كم خوني مي شوند.
بارداري:اگر شما باردار هستيد، خطر ابتلا به كم خوني در شما افزايش مي يابد.
بيماري هاي مزمن: بيماري هاي همچون سرطان، نارسايي كبد يا كليه يا ساير بيماري هاي مزمن خطر ابتلا به كم خوني را افزايش مي دهند.
همه چيز درباره علائم كم خوني شديد و خطرات آن
آيا پيشگيري از ابتلا به كم خوني امكانپذير است؟
خيلي از انواع كم خوني قابل پيشگيري نمي باشند. كمبود خفيف آهن با تجويز فروسولفات يا فروگلوكونات همراه مصرف ويتامين C براي جذب بيشتر آن، قابل درمان است. تجويز ويتامين هاي خوراكي (اسيدفوليك) يا تزريق زيرجلدي ويتامين B12، كمبودهاي مربوط را درمان مي كند ،بااين حال بعضي از انواع ديگر از جمله كم خوني بسته به فقر آهن و كمبود ويتامين، با يك رژيم غذايي پر ويتامين قابل پيشگيري مي باشد، اين ويتامين ها و مكمل ها شامل:
آهن:غذاهاي سرشار از آهن همچون سبزيجات سبز تيره برگدار، كنگر فرنگي، زرد آلو، لوبيا، عدس، نخود، سويا، گوشت، آجيل، آلو بخارا و كشمش مي بايست در رژيم غذايي گنجانده شود.
شما زماني دچار كم خوني مي شويد، كه خون شما گلبول قرمز كافي ندارد. زماني گلبول هاي قرمز شما كم مي شود كه بدن شما گلبول قرمز كافي توليد نمي كند و يا گلبول توليد شده بدرستي عمل نمي كند.
همه چيز درباره علائم كم خوني شديد و خطرات آن
فوليك اسيد: فولات و هم خانواده اش فوليك اسيد در مركبات، موز، سبزيجات تيره و برگدار، حبوبات و غذاهاي غني شده موجود مي باشد.
ويتامين b-12:اين ويتامين بصورت طبيعي در گوشت و لبنيات موجود مي باشد. همچنين اين ويتامين در بعضي از شيرهاي سويا هم موجود است.
ويتامين C:خوراكي هاي حاوي ويتامين C از جمله مركبات، خربزه و هندوانه و انواع توت ها به جذب آهن كمك مي نمايند.
همه چيز درباره علائم كم خوني شديد و خطرات آن
درمان كم خوني بسته به علت آن متفاوت است، بعضي از انواع درمان بيماري مربوطه شامل:
درمان كم خوني مربوط به فقرآهن:در اين شرايط پزشك شما از مكمل هاي حاوي آهن براي تنظيم سطح گلبول قرمز خون استفاده مي كند.
درمان كم خوني مربوط به رژيم غذايي:بيماراني كه كم خوني آنها به دليل رژيم غذايي ناسالم آنهاست و رژيم غذايي آنها فاقد آهن است و يا كم آهن مي باشد، بايد اقدام به گنجاندن غذاهاي حاوي آهن همچون سبزيجات سبز تيره برگدار، كنگر فرنگي، زردآلو، لوبيا، عدس، نخود، سويا، گوشت، آجيل، آلو بخارا و كشمش در رژيم غذايي شان نمايند.
درمان كم خوني مربوط به بيماري هاي ديگر:اگر كم خوني به علت ابتلا به ساير بيماري ها باشد، مي بايست براي درمان كم خوني بيماري مربوطه را درمان نمود. همچنين اگر علت كم خوني بعلت مصرف داروها از جمله داروهاي ضد التهابي غير استروئيدي (NSAIDs) باشد، مي بايست دارويتان را با دارويي مشابه و بدون عارضه جايگزين نماييد.
همه چيز درباره علائم كم خوني شديد و خطرات آن
عوامل افزايش دهنده جذب آهن و منابع غذايي آن
1 -اسيد سيتريك و اسيد اسكوربيك يا ويتامين ث كه در آلو، خربزه، ريواس، انبه، گلابي، طالبي، گل كلم، سبزي ها، آب پرتقال، ليموشيرين، ليموترش، سيب و آناناس وجود دارد، ميزان جذب آهن را در بدن افزايش مي دهد.
2 -اسيد ماليك و اسيد تارتاريك كه در هويج، سيب زميني، چغندر، كدوتنبل، گوجه فرنگي، كلم پيچ و شلغم موجود است نيز سبب افزايش جذب آهن مي شود.
3 -محصولات تخميري مثل سس سويا نيز در اين دسته از عوامل گنجانده مي شود
همه چيز درباره علائم كم خوني شديد و خطرات آن
توصيه هاي كلي زير را به كار ببنديد:
1 -استفاده از غذاهايي كه غني از آهن است.
2 -استفاده از منابع غذايي حاوي ويتامين ث هر وعده غذايي براي جذب بهتر آهن(مثل پرتقال، گريب فروت، گوجه فرنگي،كلم، توت فرنگي، فلفل سبز، ليموترش)
3 -گنجاندن گوشت قرمز، ماهي يا مرغ در برنامه غذايي.
4 -پرهيز از مصرف چاي يا قهوه همراه يا بلافاصله بعد از غذا.
5 -برطرف كردن مشكلات گوارشي و يبوست.
6 -تصحيح عادت هاي غذايي نادرست (مثل مصرف مواد غير خوراكي مانند خاك، يخ) كه خود از علايم كم خوني فقر آهن است.
7 -مشاوره با پزشك و متخصص تغذيه براي پيشگيري به موقع يا بهبود كم خوني.
8 -استفاده از نان هايي كه از خمير ورآمده تهيه شده است.
همه چيز درباره علائم كم خوني شديد و خطرات آن
9 -استفاده از خشكبار مثل توت خشك، برگه آلو، انجير خشك و كشمش كه منابع خوبي از آهن است.
10 -استفاده از غلات و حبوبات جوانه زده.
11 -شست و شو و ضدعفوني كردن سبزي ها.
12 -شستن كامل دست ها با آب و صابون قبل از تهيه و مصرف غذا و پس از هر بار اجابت مزاج.
13 -مصرف روزانه يك قرص آهن از پايان ماه چهارم بارداري تا سه ماه پس از زايمان در زنان باردار.
14 -مصرف قطره آهن همزمان با شروع تغذيه تكميلي تا پايان 2 سالگي در كودكان.
