درمان و پيشگيري از آفت دهان با مواد غذايي و گياهان
آفت دهان (به انگليسي: Aphthous stomatitis) يك بيماري شايع در دهان است كه ضايعات دردناك نِكروتيك در مخاط دهان، زبان و لثه به بار مي‌آورَد. علت آن ناشناخته است ولي ممكن است خودايمني باشد.
شيوع آفْت در جوامع مختلف از ۵٪ تا ۶۶٪ گزارش شده و متوسط شيوع آن ۲۰٪ است. در زن‌ها برتري نسبي دارد.[۱] آفت دهان ، يك عفونت ويروسي نيست و قابليت سرايت هم ندارد، اما عامل ژنتيك در بروز آن بسيار مؤثر است.[۲] دورهٔ آن حدود يك ماه است و اغلب پس از آن بدون درمان هم بهبود مي‌يابد. درمان آن اغلب علامتي است و براي رفع آن بيشتر از دهان‌شويه يا قطره استفاده مي‌شود.
درمان و پيشگيري از آفت دهان با مواد غذايي و گياهان
اِتيولوژيِ آفْتِ عودكنندهٔ دهاني دقيقاً مشخص نيست، اما مواردي به‌عنوان علل زمينه‌ساز براي آن معرفي شده‌اند؛ مانند زمينهٔ ارثي، استرس، اختلالات آسيب‌شناختي (ايمونولوژيك)، عوامل هورموني، كمبودهاي تغذيه‌اي و نقايص خوني، سيگار و حساسيت‌هاي غذايي.
درمان و پيشگيري از آفت دهان با مواد غذايي و گياهان
آفْت در سه شكل عمده وجود دارد كه شايع‌ترين آنها آفْت‌هاي كوچك (مينور) با شيوع ۸۰٪ و آفْت‌هاي بزرگ (ماژور) با شيوع حدود ۱۰٪، و ۱۰٪ بقيه نيز به‌صورت تبخال‌شكل ديده مي‌شود.[۳] علائم آفْت محدود به دهان هستند و بيمار علائم عمومي (مانند تب) ندارد. علامت اصلي درد يا سوزش در محل آفْت است. ممكن است درد با بعضي غذاها و آشاميدني‌ها (مانند اسيدها) تشديد شود. با بهبود زخم، درد نيز كاهش مي‌يابد.
عوامل به‌وجودآورنده
- استرس‌هاي عاطفي يا جسماني، اضطراب يا ناراحتي و عصبي‌بودن پيش از عادت ماهانه
- آسيب به مخاط دهان بر اثر فشار موضعي دندان‌هاي مصنوعي، غذاهاي داغ، مسواك‌زدن خشن و با شدت يا كار دندانپزشكي
- آزردگي و تحريك ناشي از خوراكي‌هايي مثل شكلات، غذاهاي ترش و اسيدي (سركه) و غذاهاي دودي، آجيل‌ها يا چيپس‌هاي نمك‌زده‌شده، گردو، فندق، پسته، پنير و بادنجان
- كمبود آهن و اسيد فوليك و ويتامين ب۲[۴]
درمان و پيشگيري از آفت دهان با مواد غذايي و گياهان
آفت دهان خودبه‌خود خوب مي‌شود و معمولاً نيازي به درمان ندارد. براي آفْت اگر درماني صورت بگيرد معمولاً به‌منظور كاستن از درد و التهاب و استرس و جلوگيري از اضافه‌شدن عفونت ثانويه به آن است.
رايج‌ترين درمان‌هايي كه در آفت دهان توصيه مي‌شود شامل موارد زير هستند:
- رعايت بهداشت دهان
- استفاده از داروي آفتوژل(پايين آورنده درد و التهاب زخم هاي دهان)
- استفاده از آنتي‌بيوتيك موضعي مانند كپسول‌هاي ۲۵۰ ميلي‌گرميِ تتراسايكلين محلول در سرُم فيزيولوژي (به‌صورت دهان‌شويه)
- رفع كمبودهاي ويتاميني و املاح سرُمي همچون ويتامين ب۱۲، آهن و اسيد فوليك و پرهيز از غذاهاي آلرژي‌زا[۵]
- استفاده از داروهاي بي‌حس‌كنندهٔ موضعي همچون ليدوكائين و يا ديفن‌هيدرامين
- استفاده از مواد محافظ موضعي حاوي استروئيدهاي موضعي همچون تريامسينولون يا كلوبتازول يا فلاكينولون
- استفاده از آنتي‌بيوتيك موضعي مانند كلرهگزيدين، بنزيدآمين يا پرسيكا
درمان و پيشگيري از آفت دهان با مواد غذايي و گياهان
در سال ۲۰۱۴ در مجلهٔ پژوهشي پزشكي يكپارچه مربوط به مركز جهاني طب مكمل به چاپ رسيد، مشخص شد گياه گلنار فارسي نيز داراي تأثير مثبت در درمان آفت دهان مي‌باشد. گوانجي در اين تحقيق، اثر عصارهٔ الكلي و آبيِ گياه گلنار فارسي را برروي آفْت‌هاي مينور مورد بررسي قرار داد كه نتايج مطلوبي دريافت كرد.[۶] استفاده از جوش شيرين مستقيم روي محل آفت
كمبود عنصر روي در افراد مبتلا به آفْت عودكننده گزارش شده‌است.[۷] استفادهٔ منظم از نخ دندان و مسواك، مصرف ويتامين ب، حفظ بهداشت دهان و استفاده از دهان‌شويه‌هاي مناسب و آب‌نمك از بروز اين بيماري جلوگيري مي‌كند.[۸]
توصيه مي‌شود افرادي كه مرتباً و به تعداد زياد آفْت مي‌زنند و يا آفْت آنها بزرگ بوده و التيام آنها زمان زيادي طول مي‌كشد، جهت شناسايي عامل و بيماري‌هاي زمينه‌ايِ مستعدكننده تحت معاينات و آزمايش‌هاي كامل‌تري قرار گيرند.
آفت دهان
- ۱۴ بازديد
- ۰ نظر